پایگاه اطلاع رسانی شیعیان تانزانیا

کتابخانه های شیعیان خوجه یکی از فعالیت های مهم خوجه های اثنی عشری طی سه دهه اخیر پایه گذاری کتابخانه های اسلامی ویژه اعضاء جوامع خوجه است. این اقدام در راستای ارتقاء سطح فرهنگی و پاسخ به نیازهای معنوی و عقیدتی آن ها صورت می گیرد و تقریبا بیشتر جوامع خوجه کتابخانه هایی دارند که کتاب، نشریه های علمی - فرهنگی و لوح های فشرده را دربر می گیرد.

وضعیت فرهنگی و آموزشی شیعیان خوجه به طور کلی یکی از ویژگی های بارز جامعه شیعیان خوجه اثنی عشری در سطح جهان به ویژه تانزانیا، فرهنگ بالای این اقلیت کوچک است که به نظم و انسجام داخلی و بنیه اقتصادی رو به رشد آنها بر می گردد. توجه به مطالعه و کتابخوانی، تسلط به زبان انگلیسی و بالا بودن سطح سواد عمومی از نشانه های این رشد فرهنگی است و بیسوادی در این جامعه کوچک تقریبا ریشه کن شده است. توجه به مدارس و مراکز آموزشی یکی از ویژگی های بارز فرهنگی شیعیان خوجه است.

مراسم ازدواج شیعیان خوجه جامعه شیعیان خوجه اثنی عشری به دلیل پیشینه خود برخی از آداب و رسوم ویژه هندوها را در خود جای داده است. یکی از مهم ترین سنت های آنان که اوج آمیختگی آداب و رسوم هندویی و اسلامی را نشان می دهد مراسم ازدواج است. در جامعه شیعیان اثنی عشری پس از آن که خانواده پسر دختری را شناسایی می کنند، مراسم خواستگاری به صورت سنتی انجام می شود و خانواده داماد در منزل عروس حضور می یابند.

در جامعه شیعیان خوجه اثنی عشری خانواده ستون اصلی محسوب می شود و پدر محور خانواده است. پدران نقش مهمی در تربیت فرزندان و آشنایی آنان با آداب و رسوم دینی بر دوش دارند و فرزندان نیز باید دستورهای پدر را در برخی موارد بدون چون و چرا بپذیرند. خانواده های خوجه علاقه چندانی به رفت و آمدهای خانوادگی ندارند و اغلب در مساجد و مراسم مذهبی با هم دیدار می کنند. یکی از شاخصه های مهم شیعیان خوجه، نظم پذیری و پیروی آنان از مقررات اجتماعی است.

خوجه های اثنی عشری در حقیقت گروهی انشعابی از اسماعیلیان نزاری (آقاخانی های امروز) هندوستان هستند و تاریخچه پیدایش آن ها به قرن هشتم هجری قمری برمی گردد. در این زمان شماری از مبلغان اسماعیلی ایرانی به سرپرستی پیر صدرالدین برای تبلیغ به هند فرستاده شدند و او توانست عده زیادی از هندوهای طبقه تجاری لوهانه را به آیین اسماعیلیه نزاری در آورد و به آنان نام خوجه داد که از کلمه فارسی خواجه به معنای خداوند و ارباب گرفته شده است.

با توجه به جمعیت مسلمانان در تانزانیا و وجود مساجد و مراکز اسلامی پرشمار در این کشور، مسلمانان همچنان با مشکلات فراوان اقتصادی، اجتماعی و مذهبی دست به گریبان اند. یکی از مشکلات اصلی جامعه وجود اختلافات داخلی بین سازمان های مهم اسلامی این کشور است. اختلافات بین سازمان باکواتا از یک سو و دیگر سازمان های اسلامی از سوی دیگر موجب سوء استفاده کلیسا شده است؛ زیرا شورای عالی مسلمانان تانزانیا که باید عامل وحدت بین مسلمانان باشد، خود زمینه تفرقه در جامعه مسلمانان

تانزانیا شخصیت ها و دانشمندان مسلمان بزرگی را به خود دیده است که به بعضی از آن ها اشاره می شود: 1 - شیخ محی الدین القحطانی یکی از بزرگ ترین دانشمندان مسلمان سده های اخیر در شرق آفریقا به شمار می رود. او در سال 1789 م در شهر براوه سومالی به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات مقدماتی اسلامی در سومالی، با هدف ادامه تحصیل علوم اسلامی و قرآنی رهسپار مکه شد.

مسلمانان تانزانیا نشریات متنوعی را منتشر می کنند که در ذیل به مهم ترین آن ها اشاره می شود: ماهنامه باکواتا: این نشریه متعلق به سازمان باکواتا است و به بیان فعالیت های دینی این سازمان به صورت ماهنامه می پردازد. اجرای مراسم و مناسبت های مذهبی در مناطق مختلف کشور، برگزاری مسابقات قرآن در ماه رمضان، سفر هیات ها به مناطق محروم مسلمان نشین و کمک های مالی دیگر مسلمانان به پروژه های عمرانی، از جمله اخبار و موضوعات مهم این نشریه است.

شرق آفریقا محل استقرار بسیاری از طریقه های صوفیانه است که در مناطق مختلف آن پیروان زیادی دارند. آداب و رسوم خاص، اعمال اسرار آمیز، آمیختگی عقاید صوفیانه با سنت های بومیان و زندگی ساده و به دور از تجمل شیوخ متصوفه، از مهم ترین عواملی است که موجب اقبال عمومی به این طریقه ها شده است. با ورود چند درویش بزرگ در میانه قرن نوزدهم میلادی به مناطق مختلف زنگبار و تانگانیکا، پیشرفت تدریجی تصوف در تانزانیا آغاز شد و به سرعت مورد توجه مردم قرار گرفت.